•Thống kê chungĐang truy cập : 4 Hôm nay : 1923 Tháng hiện tại : 48590 Tổng lượt truy cập : 5736296 |
» Hồ tiêu Chư Sê » Hồ tiêu Chư SêSản xuất cây con trong bầu đấtThứ ba - 18/06/2013 10:06
Bài này cung cấp những kiến thức và kỹ năng sản xuất cây tiêu giống trong bầu, tạo cây giống cho trồng mới.
A. Nội dung chính:
1. Vệ sinh vườn ươm, chuẩn bị mặt bằng - Dọn sạch cỏ, rễ cây, rác,…gom tất cả ra bìa vườn ươm rồi đốt. - San bằng mặt đất. 2. Chuẩn bị dụng cụ và nguyên vật liệu: - Bì nilon, kích thước: (17 x 30)cm (loại bì khi cho đất vào nặng 2kg). Bì đục 8 lỗ (đục 2 nhát cách đáy bì khoảng lóng tay, 2 nhát tiếp theo đục giữa bì). - Đất tốt lớp mặt: 80%. - Phân chuồng hoai mục: 15% - Phân lân vi sinh hoặc Lân Văn Điển hoặc tro: 3%. - Vôi và Furadan dạng hạt. - Cuốc. - Cào. - Xẻng. 3. Làm luống: - Luống rộng 1,2 – 1,4m; dài 20 – 25m tùy địa thế vườn ươm. - Luống này cách luông kia 0,5m. - Xung quanh luống có rãnh thoát nước. - Làm giàn che. 4. Trộn hỗn hợp bầu: Toàn bộ hỗn hợp trên trộn đều, nhỏ. Loại bỏ sạn, lá khô, cành tăm nhỏ,… 5. Đóng và xếp bầu vào luống: - Đóng bầu đất: đóng chặt chân bầu, đóng đất đầy bầu. - Đóng bầu đất tới đâu, xếp bầu vào luống tới đó. - Xếp bầu vào luống theo kiểu “nanh sấu”. - Xếp bầu vào kín luống tới đâu, lấp đất xung quanh hàng bầu ngoài bìa để chống ngã bầu. - Lấp đất cao nửa bầu. Hình 4.1: đóng và xếp bầu đất vào luống A. Kiến thức cần thiết để thực hiện công việc: - Kỹ thuật trộn vật liệu độn bầu. Kỹ thuật đóng và xếp bầu vào luống.. - Câu hỏi củng cố kiến thức: trình bày tiêu chuẩn của hỗn hợp độn bầu và tiêu chuẩn của bầu đất. B. Các bước và cách thức thực hiện công việc:
C. Bài tập và sản phẩm thực hành của học viên:
D. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập
E. Ghi nhớ: - Chú ý khâu lấp đất xung quan luống để giữ cho bầu đứng vững. Bài 2: CHUẨN BỊ VÀ CẮM HOM GIỐNG VÀO BẦU ĐẤT Mã bài: M4-02 A. Giới thiệu: - Công việc này bao gồm việc chọn giống, xử lý và cấy hom giống vào bầu. - Chất lượng của công việc này liên quan đến tính thời vụ và nguồn giống để chọn. - Cần xử lý giống cẩn thận để góp phần vào biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp trên cây Tiêu. B. Mục tiêu: - Trình bày được tiêu chuẩn vườn giống, dây giống và hom giống. - Cắt và gỡ dây giống ra khỏi trụ đúng kỹ thuật. - Cắt, chọn và xử lý hom giống đúng kỹ thuật. - Cắm được hom giống vào bầu đúng kỹ thuật - Có ý thức tiết kiệm, ý thức quản lý bảo vệ dụng cụ và vật tư học tập, ý thức học tập. C. Nội dung: 1. Chọn vườn tiêu để lấy dây hom: - Trên vườn tiêu 10 – 12 tháng tuổi (đối với dây thân chính). - Vườn tiêu sạch bệnh. - Vườn tiêu khỏe mạnh. - Vườn tiêu sinh trưởng đồng đều. 2. Chọn dây tiêu tốt: - Sinh trưởng khỏe mạnh, đồng đều. - Dây tiêu không bị vống (lóng dài). - Dây cao cách mặt đất 2m, không dị dạng. - Đường kính dây lương lớn hơn 5mm (nửa ngón tay út). 3. Thời điểm lấy giống: - Rễ thằn lằn phát triển mạnh(rễ có màu trắng). Hình 4.2: rễ thằn lằn đang phát triển mạnh - Ngừng bón phân ít nhất 30 ngày trước khi lấy giống. 4. Cắt và lấy dây hom ra khỏi trụ: - Dụng cụ: dao sắc (bén), thúng. Hình 4.3: dao dùng để cắt dây và hom tiêu giống - Cách thực hiện: + Dùng dao cắt ngang hom thân, chừa gốc một đoạn 50 – 60cm. + Gỡ dây tiêu từ dưới gốc lên ngọn. + Chú ý, dây tiêu gỡ xong không bị xoắn dập. + Nhẹ nhàng cho dây hom vào thúng 5. Cắt tỉa và chọn hom tốt - Dùng dao cắt bỏ phần ngọn dây non. - Cắt một hom giống: Hình 4.4: hom tiêu giống sau khi cắt + Gồm 5 đốt, các đốt trên hom phải có rễ bám (rễ thằn lằn) tốt. + Hom có mang ít nhất một cành quả (hình hom thân). + Phần dưới hom cắt xéo cách mắt (đốt) dưới cùng 3 cm (lóng tay). + Cắt tỉa bỏ các lá, cành trên hom ở các mắt (đốt) vùi vào đất, chỉ để lại 1-2 cành ở các đốt trên mặt đất. 6. Xử lí hom tiêu: Hom tiêu cắt xong, cần xử lý bằng một trong hai cách sau: Cách 1: - Nhúng trong dung dịch NAA 500-1.000mg/lít nước hoặc IBA 50 – 55mg/1 lít nước hoặc Bốc đô 1%, nhúng xong lấy ra ngay. Cách 2: - Ngâm toàn bộ hom trong dung dịch thuốc chưa hoạt chất Benomyl như: Benotigi 50WP, Viben50BTN, Benlate 50WP, Bemyl 50WP, Ben 50WP, từ 1-2 phút. Hình 4.5: thuốc Benotigi và Viben-C dùng xử lý hom giống 7. Xử lí bầu trước khi cắm hom giống - Tưới đẫm nước trước khi cắm hom 1 ngày hoặc 1 đêm. - Có thể phun thuốc Bốc đô lên bầu đất trước khi cắm hom từ 1-2 ngày. 8. Cắm hom giống vào bầu - Dùng chiếc đũa hoặc que bằng chiếc đũa cắm sâu 2/3 giữa tâm bầu. - Cắm 3 đốt dưới mặt bầu, chừa 2 đốt (mắt) trên mặt bầu. - Dùng đầu đũa chèn (lấp) đất chặt hom. D. Kiến thức cần thiết để thực hiện công việc: - Kỹ thuật chọn giống tiêu. Kỹ thuật cắt chọn hom giống. Kỹ thuật cắm hom giống vào bầu đất. Kiến thức này được áp dụng cho cả việc tạo cây con trên luống và trong bầu đất. - Câu hỏi củng cố kiến thức: Thế nào là vườn giống tốt, dây giống tốt, hom giống tốt. E. Các bước và cách thức thực hiện công việc:
- Những lỗi thường gặp: hom giống bị dập do dao cùn. Cắm hom quá sâu hoặc quá cạn, lấp đất không chặt. F. Bài tập và sản phẩm thực hành của học viên:
G. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập:
H. Ghi nhớ: - Không để hom giống lâu, mà chỉ nên tiến hành trong ngày từ khi cắt đến khi giâm vào luống. Bài 3: CHĂM SÓC CÂY CON TRONG BẦU VÀ CHỌN CÂY XUẤT VƯỜN Mã bài: M4-03 A. Giới thiệu - Các công việc này tiến hành rời rạc, kéo dài trong thời gian từ 2-3 tháng. - Các công việc cần thực hiện như tưới nước, bón phân thúc, làm cỏ, đảo bầu, phòng trừ sâu bệnh hại tiêu. B. Mục tiêu: - Chăm sóc cây con trong bầu đúng kỹ thuật. - Có ý thức tham gia học tập tốt, bảo quản dụng cụ và vật tư học tập. C. Nội dung: 1. Che nắng, chắn gió Che nắng: - Làm giàn che cách mặt đất 2m. - Vật liệu che: lưới nilon hoặc lá dừa. - 2 tháng đầu che 2 lớp lưới hoặc lá dừa dày. - 2 tháng tiếp theo, che 1 lớp hoặc dỡ thưa lá dừa. - Tháng cuối cùng che mỏng, để 80% ánh sáng. Chắn gió: - Dùng cót/lưới đen chắn xung quanh vườn ươm Hình 4.6: dùng lưới đen để che nắng và chắn gió cho vườn ươm 2. Tưới nước: Lượng nước tưới hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Nếu tạo cây con trong mùa không có mưa thì phải tưới thường xuyên. - Tuần đầu: tưới 02 lần/ ngày. - Tuần thứ hai: tưới 1 lần/ngày - Chú ý: tưới nhiều cây Tiêu dễ bị nấm bệnh. 3. Làm cỏ, phá váng: - Nhổ cỏ bằng tay. - Thường xuyên nhổ cỏ, không để có quá tốt trong bầu tiêu. - Dùng chiếc đũa hoặc que để xới xáo mặt bầu. - Chú ý khi làm cỏ và xới váng: không làm gãy các mầm non. 4. Bón phân thúc: - Lúc cây giống từ 1 – 3 lá thật: - Loại phân bón: Ure và KCl (phân muối ớt). - Trộn đều 3 lạng (300g) Ure và 2 lạng (200g) phân muối ớt (KCl). - Cho 2 loại phân trên vào xô nước 100 lít khuấy thật đều. - 100 lít tưới đủ luống bầu 30 – 35m2. - Nếu giảm lượng nước tưới bao nhiêu phần thì lượng phân giảm theo đúng bấy nhiêu phần. - Tưới lại bằng nước lã (nước sạch). - Định kỳ: 7 – 10 ngày tưới 1 lần phân. Lúc cây giống từ 4 – 6 lá thật: - Loại phân bón: Ure và KCl (phân muối ớt). - Trộn đều 7 lạng (700g) Ure và 3 lạng (300g) phân muối ớt (KCL). - Cho 2 loại phân trên vào xô nước 100 lít khuấy thật đều. - Tưới phân 2 - 3 lít/m2, xô nước phân 100 lít tưới đủ luống bầu 30 – 35m2. - Tưới lại bằng nước lã (nước sạch). - Định kỳ: 10 ngày tưới 1 lần phân, tuy nhiên phải dựa vào khả năng sinh trưởng thực tế của cây để bón phân. Hình 4.7: dùng thùng ô doa để tưới phân 5. Đảo bầu Lý do phải đảo bầu - Đảo bầu để phân loại cây. - Đảo bầu để phá váng mặt bầu. - Dễ chăm sóc cây lớn và cây nhỏ. Cách tiến hành: - Lấy bầu cây ra khỏi luống. - Bóp nhẹ đoạn trên của bầu. - Xếp cây lớn vào 1 bên, cây nhỏ vào 1 bên lại vào luống. - Chèn đất xung quanh luống. 6. Huấn luyện cây con: - Lý do phải huấn luyện cây con: + Thích nghi dần khi ra môi trường mới (khi trồng mới). + Chống chịu với môi trường mới bất lợi. - Tháo bớt giàn che và giảm nước tưới: + 02 tháng đầu, che dày 2 lớp lưới, khoảng 30% ánh sáng lọt vào. + Thời gian tiếp theo (khi cây có 3-5 lá), che thưa, khoảng 70 % ánh sáng lọt vào. + Tháng cuối cùng, dần dần dở hết lưới che. + Giảm dần lượng nước tưới, ngừng tưới 7 ngày trước khi xuất vườn. 7. Tiêu chuẩn cây xuất vườn - Cây được ươm 4 - 5 tháng - Cây có ít nhất 1 chồi mang 5 – 6 lá. - Cây không bị sâu bệnh, dị dạng. - Cây được huấn luyện ánh sáng và ngừng tưới từ 7 ngày trước. Hình 4.8: Cây tiêu giống đạt tiêu chuẩn xuất vườn Hình 4.9: luống tiêu giống giâm trong bầu D. Kiến thức cần thiết để thực hiện công việc: - Kỹ thuật chăm sóc cây trong trong bầu: tưới nước, bón phân, đảo bầu, phòng trừ sâu bệnh hại, huấn luyện cây con và chọn cây đạt tiêu chuẩn xuất vườn. - Câu hỏi củng cố kiến thức: Trình bày tiêu chuẩn cây tiêu giống xuất vườn. E. Các bước và cách thức thực hiện công việc: Công việc 1: tưới phân cho tiêu
Các lỗi thường gặp: không tưới lại nước lã, hòa phân không đều, tưới không đều, cháy lá do hòa phân nhiều. Công việc 2: Đảo bầu
Các lỗi thường gặp: làm rách túi bầu, làm gãy các chồi non trong bầu. F. Bài tập và sản phẩm thực hành của học viên: Bài tập 1:
G. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập:
H. Ghi nhớ: Cần phải chuẩn bị bầu tiêu giống trước khoảng 30 ngày mới có hiện trường thực hành. Trước khi tưới phân, giáo viên phải kiểm tra phân đã tan hết mới cho tưới. Hướng dẫn cách giảm lượng phân và nước theo tỷ lệ để phù hợp với nhu cầu tưới. Ví dụ: cần 20 lít nước phân để tưới, tức là phải giảm lượng phân xuống 1/5 lần so với hòa trong 100 lít như ở hướng dẫn. CÁC THUẬT NGỮ CHUYÊN MÔN TÀI LIỆU THAM KHẢO - Phạm Văn Biên, Bùi Cách Tuyến, Nguyễn Mạnh Chinh. Cẩm nang sâu bệnh hại cây trồng, quyển 2. NXB Nông nghiệp Tp HCM, 2004. - Phạm Văn Biên, Bùi Cách Tuyến, Nguyễn Mạnh Chinh. Cẩm nang thuốc bảo vệ thực vật. NXB Nông nghiệp Tp HCM, 2002. - Viện KHKT NLN Tây Nguyên. Giáo trình cây Hồ Tiêu. Nguồn tin: GIÁO TRÌNH CỦA TRƯỜNG TRUNG HỌC LÂM NGHIỆP TÂY NGUYÊN Những tin mới hơn Những tin cũ hơn |